Ενώ κατά τα προηγούμενα έτη στην Ελλάδα καταγραφόταν πολύ μικρός αριθμός σποραδικών περιστατικών ιλαράς (περίπου ένα κρούσμα ετησίως την τελευταία 3ετία), κατά το τελευταίο 4μηνο έχουν καταγραφεί 215 περιστατικά και ο κίνδυνος επέκτασης της νόσου είναι πλέον υπαρκτός.
Τα κρούσματα αφορούν κυρίως μικρά παιδιά από κοινότητες Ρομά, καθώς και άτομα 25-44 ετών από το γενικό πληθυσμό που είναι επίνοσα στην ιλαρά, δεν πρόκειται δηλαδή για ενεργό επιδημία αλλά για να μην επεκταθεί είναι σημαντική η επαρκής εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού.
Συστάσεις για τους γονείς
Σύμφωνα με τις έκτακτες οδηγίες του ΚΕΕΛΠΝΟ, συστήνουμε λοιπόν στους γονείς να ελέγξουν τα βιβλιάρια υγείας των παιδιών τους αλλά και των ιδίων για να βεβαιωθούν ότι έχουν κάνει δύο δόσεις εμβολίου για την ιλαρά (με την μορφή μονοδύναμου ή μικτού εμβολίου MMR). Σε περίπτωση ανεπαρκούς εμβολιασμού είναι πολύ σημαντικό να γίνει άμεσα η δεύτερη δόση σε παιδιά, έφηβοι και ενήλικες που γεννήθηκαν μετά το 1970 και δεν έχουν ιστορικό νόσου.
Αν υπάρχει μικρότερο αδερφάκι στην οικογένεια, έκτακτα, λόγω της επιδημικής έξαρσης ιλαράς, συστήνεται η διενέργεια της 1ης δόσης, του εμβολίου MMR στην ηλικία των 12 μηνών και η διενέργεια της 2ης δόσης τρεις (3) μήνες μετά την 1η δόση ή σε περίπτωση υψηλού κινδύνου μπορεί να γίνει με μεσοδιάστημα τουλάχιστον 4 εβδομάδων από την 1η δόση.
Γιατί χρειάζεται να γίνονται δύο δόσεις εμβολίου;
Η 1η δόση καλύπτει το 90-95% των εμβολιασμένων ατόμων. Το υπόλοιπο 5-10% δεν δημιουργεί αντισώματα με την 1η δόση, οπότε θα πρέπει να πραγματοποιήσουμε εξέταση αίματος προκειμένου να δούμε ποια παιδιά δεν δημιούργησαν αντισώματα και να τους χορηγήσουμε και 2η δόση, ή να χορηγήσουμε απ’ ευθείας τη 2η δόση στα παιδιά χωρίς την πραγματοποίηση εξέτασης. Διεθνώς ισχύει ότι το κόστος διενέργειας εξέτασης προκειμένου να μετρηθούν τα αντισώματα, είναι πολύ υψηλότερο από το να χορηγήσουμε 2η δόση του εμβολίου σε όλους. Όσοι λοιπόν δεν γνωρίζουν αν έχουν νοσήσει ή αν έχουν εμβολιαστεί, ή έχουν εμβολιαστεί με μία μόνο δόση θα πρέπει να μετρήσουν τα αντισώματα και στην περίπτωση που αυτά είναι θετικά δεν απαιτείται κάτι περαιτέρω. Σε περίπτωση που όμως κριθούν αρνητικοί σε αντισώματα, θα πρέπει να εμβολιασθούν.
Πληροφορίες για την ιλαρά
Η ιλαρά είναι ιογενής λοίμωξη που οφείλεται στον ιό της ιλαράς. Διακρίνεται σε 3 στάδια της νόσου: το πρόδρομο (με πυρετό, καταρροή, βήχα, κακουχία και επιπεφυκιτιδα), το εξανθηματικό (με υψηλο πυρετό και το χαρακτηριστικό εξάνθημα) και το στάδιο της αποδρομής. Ο χρόνος επώασης είναι περίπου 7-21 μέρες.
Η ιλαρά μεταδίδεται από άτομο σε άτομο αερογενώς, με σταγονίδια και με άμεση επαφή με ρινικές ή φαρυγγικές εκκρίσεις ασθενών. Σπανιότερα, μεταδίδεται μέσω αντικειμένων προσφάτως μολυσθέντων με ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις. Ο ιός της ιλαράς μπορεί να παραμείνει σε μολυσμένες επιφάνειες και στον περιβάλλοντα χώρο (σε σταγονίδια) >2ωρο μετά την αποχώρηση του ασθενούς.
Η ιλαρά παρουσιάζει πολύ υψηλή μεταδοτικότητα με ποσοστό δευτερογενούς προσβολής έως 90% μεταξύ επίνοσων ατόμων (π.χ. ατόμων που δεν έχουν εμβολιασθεί). Η μετάδοση γίνεται 4 μέρες πριν την έκθυση του εξανθήματος έως 4 μέρες μετά.
Η νόσος είναι πιο σοβαρή σε βρέφη και ενήλικες λόγω επιπλοκών: οξεία μέση ωτίτιδα, πνευμονία, πυρετικοί σπασμοί, εγκεφαλίτιδα και σπανιότερα διάρροια, μυοκαρδίτιδα και ηπατίτιδα, ενώ εμφανίζει θνησιμότητα1-3/1000 παιδιά.
Αθηνά Πετρομιχελάκη
Παιδίατρος
